ERGUN: Esnaf Destek Paketi Doğru Ama Yetersiz

Ülkemizde Koronavirüs salgınının ilk kez ortaya çıktığı Mart ayından bu yana esnaflarımız çok büyük bir sıkıntı içine girdiler ve hala da bu sıkıntı devam ediyor. Üstelik esnafımızın içinde bulunduğu bu sıkıntının salgının seyrine bağlı olarak ne zaman biteceği, aşılamanın ne kadar sürede tamamlanacağı, aşıların etkili olup olmayacağı veya ne kadar süre içerisinde hayatın normale döneceği henüz kesin olarak bilinmiyor. Dolayısıyla, esnafımızın yaşadığı zorluklar maalesef devam edecek gibi durmaktadır. Hal böyle olunca, belki de geçmişte hiç olmadığı kadar esnaf devlet desteğine ihtiyaç duyuyor. Devleti yanında görmek ve bu zor günleri atlatmak istemektedir.

Kısıtlamalar sebebiyle, işyerleri kapatılan, ciroları düşen esnaf ödemelerini gerçekleştirmekte ciddi şekilde zorlu yaşar olmuştur. Özellikle Mart ayından sonra alınan kredilerin ödenmesinde ciddi zorluklar yaşandığı gözlemlenmektedir. Ödenemeyecek kredi miktarı ciddi seviyelere ulaşırsa, bu durum tüm finansal sistemi zor durumda bırakacak bir süreci başlatabilir.

Bu sebeple İYİ Parti olarak,  öncelikle esnafın büyük bir kısmının ödemesinde zorluk yaşadığı bu kredilerinin faizlerini devletin üstlenmesini ve kredilerin geri ödenmesi konusunda bir süre uzatımına gidilmesini öneriyoruz. Esnafımızı bu şekilde rahatlatmak ve ayakta kalmasını sağlamak gerekiyor.

Bu noktada, geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı tarafından duyurulan esnaf destek paketinin doğru ama yetersiz bir adım olduğu kanaatindeyiz.

Cumhurbaşkanı’nın geçtiğimiz hafta açıkladığı pakette, basit usule tabi 800 bin esnaf ile kısıtlamalar sebebiyle salgından doğrudan etkilenen 432 bin esnafın destekleneceği belirtilmiştir. Toplam sayısı 1 milyon 239 bin kişiyi bulan bu kesime 3 ay süre ile ayda bin lira destek ödemesi yapılacağı ifade edilmiştir.  Bir diğer adım olan kira desteğinin ise sadece basit usule tabi olan esnafa, illerde 500 TL büyükşehirlerde 750 TL olmak üzere yapılacağı ifade edilmiştir. Bu hususta sormak lazım; gerçek usule tabi olan, bugüne kadar vergilerini eksiksiz ödemiş ama kısıtlamalardan dolayı işyerleri kapatılmış zarar etmiş esnafın suçu nedir? Onları niye desteklenmemektedir? Ayrıca vergiler konusunda kayda değer bir düzenleme de yoktur. İşyerini açmadığı halde elektrik ve su faturası ödeyen, personeline maaş veren, kirasını ödeyen esnafın derdine böyle derman olamazsınız.

Bununla beraber, Hazine taşınmazları üzerindeki turizm ve denizcilik işletmelerinin kiralarına yönelik 1 yıl erteleme de, yine aynı şekilde olumlu, fakat yetersiz bir destek girişimidir. Her yıl 35 milyar dolara yakın ülkemize para kazandıran turizm işletmelerine 120 milyon dolar civarında bir destek böyle bir dönemde yeterli olabilir mi? Personele yönelik hiçbir destek vermeden turizm sektörü bu sıkıntıyı aşabilir mi?

Bu hususta ölçü alınması gereken rakam şudur: Cumhurbaşkanı tarafından esnaflara yönelik olarak açıklanan destek paketinin toplam maliyeti 5 milyar Türk lirasıdır. Buna karşılık bir inşaat şirketinin silinen borcu: 9.5 milyar Türk lirasıdır. Yani demek oluyor ki tüm esnaflarımıza verilen destek, bir inşaat şirketinin silinen vergi borcu kadar bile değildir.

Ayrıca Cumhurbaşkanının açıkladığı 5 Milyar TL Türkiye’nin bir haftalık faiz ödemesine denk bir paradır.  Dolayısıyla bu destekler son derece yetersizdir. Esnafımızın devlet desteğine en çok ihtiyaç duyduğu böyle bir süreçte açıklanan bu destek paketi, yaraya merhem olmaktan uzaktır. İktidar esnafa gerçek anlamda destek olmak istiyorsa 50-60 milyar TL’yi gözden çıkarmalıdır.