Çocuklarda Ekran Bağımlılığı

Bizim çocukluğumuzda mahallenin tozlu ama sevimli sokakları, saklambaç, körebe, yakantop, evcilik, taş, toprak ve komşuluk vardı. Günümüzde ise bazı çocuklar yalnız ve ekran bağımlılığı ile karşı karşıya...

Ekran Bağımlılığı Nedir?

Ekran bağımlılığı, çocuğun TV, bilgisayar, telefon gibi ekranların kullanımını kendi kontrol edememesi ve ekran maruziyetinin sonucunda psikolojik sağlık, okul düzeni, uyku rutini, sosyal hayat veya dış dünyada ile olan iletişiminin bozulması sürecidir.

“Ekran” dediğimiz bu basit kelime aslında; içinde hiç tahmin edemediğimiz türlü tehlike ve risklerin yaşadığı bir dünyadır. Bunun dışında çocuğu çok yönlü kuşatan ve çocuğun gözünde keyif ve heyecan verici rengarenk bir gezegendir.

Çalınan Çocukluk Geri Gelir mi?

Hayır! Ekran çocukluk çağını çalan bir hırsız gibidir. Oysa anı biriktirmek, kaliteli zaman geçirmek, ebeveyn ile birlikte gerçek oyunlar oynamak, akranlar ile paylaşımda bulunmak, el becerileri geliştirmek gibi gerçek dünya unsurları çocuğun doğal dünyası için gereklidir.

Ebeveynler Ne Yapmalı?

1. Ebeveyn çocuğa alternatif sunmalı ve çocuğu yönlendirmelidir. Çocuğu yargılamak ve suçlamak yerine çocuğa keyif, coşku ve eğlence veren, dikkat çekici başka faaliyet ve etkinliklerin olduğunu da göstermelidir. Kurslar, belediye etkinlikleri, sanat ve kültür faaliyetleri gibi... Örneğin; karikatür çizimi, ahşap boyama, su sporları, tiyatro,  enstrüman kursu, halı dokuma, origami, çim adam büyütme, çiçek yetiştiriciliği, konserve kutusu boyama, kozalak toplama, seramik atölyeleri, satranç turnuvaları, oyun grupları...

2. Her evin kuralları olmalı. Bir aile toplantısı yapın ve evinizin kurallarını açıklayın. Net, açık ve anlaşılır kurallar ev düzeni  için gerekli olmakla birlikte yaşamı düzenli kılar. Bu kurallara önce kendiniz sadık kalın ki çocuklar rol model alabilsin.

3. Çocuğunuzla konuşun: Hiç bir açıklama yapmadan evdeki teknolojik cihazlara el koymak yerine yapılandırılmış ödül sistemi kurun; tutarlı olun. Aslında onun iyiliğini düşündüğünüzü mantıklı şekilde ona aktarın.

4. Çocuğunuza sorumluluklar verin. Konfor alanından çıkması için ona yeni sorumluluklar sunun. Verdiğiniz sorumlulukların neticesinde çaba göstermesini mutlaka takdir edin.

5. Uzman desteği almaktan çekinmeyin. Çocuğunuzun uyku düzeni, okula başarısı, sosyal ilişki veya duygu durumu belirgin olarak kötüleştiyse profesyonel yardım gereklidir. Aşırı öfkeli tepkiler, yeme bozuklukları, odasına kapanma, bazı tekrarlayan davranışlar veya intihar düşüncesi gibi durumlar acildir. Psikiyatri/psikoloji değerlendirmesi gereklidir. Erken müdahale sonuç verir; beklemek ise işleri ağırlaştırır.