Mimarlar Odası Bodrum Temsilciliği Kale İle İlgili Açıklama Yaptı

Bodrum Kalesi̇ Projesi̇’ne mahkeme tarafindan veri̇len i̇ptal karari konusunda TMMOB Bodrum İKK basın açılaması yaptı. Basın açıklaması aşağıdaki gibidir;

“Muğla, Bodrum Kalesi Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon, Teşhir-Tanzim ve Mühendislik Projeleri Yapımı” başlıklı proje, İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından 2014 yılı başında ANB Mimarlık Şirketi’ne ihale edilmiştir. Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu bu projeyi revize edilen haliyle 22 12.2016 tarihinde nihai olarak onaylamıştır. 22 Haziran 2017’de Bakanlıkça yükleniciye yer teslimi yapılmış ve 1 Ekim 2017 tarihinde Kale ziyarete kapatılarak çalışmalar başlatılmıştır. Bu önemli kararın Mimarlar Odası Bodrum Temsilciliği’ne ulaşması üzerine Temsilciliğimiz 16.08.2017 tarihinde bir basın açıklamasıyla eleştirilerini kamuoyuna duyurmuş ve TMMOB tarafından Koruma Kurulu’nca alınan kararın iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle 06.10.2017 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine Muğla 2.İdare Mahkemesi’nde dava açarak hukuki süreci başlatmıştır.

TMMOB’nin itirazı, özellikle Kale içinde yıkılması planlanan yapıların bir bölümü ve ek veya yeni olarak inşa edilmek istenen yapılarla ilgilidir. Örneğin uygulanmak istenen projede Serçe Limanı Batığı’nın sergilendiği 400 m2lik binanın 880 m2lik bir müzeye dönüştürülmesi, Uluburun Batığı’nın tam ölçekli replikasının yok edilerek, onun içinde sergilendiği 286 m2lik binanın tamamen yıkılması ve yerine 500 m2lik bir depo ve laboratuvar binasının yapılması öngörülmüştü. Planlanmış olan bu fazla iri yapılar, hem kendi başına bir tarihsel değer olan kalenin özgün dış mekân dokusunu hem de Milattan önceki dönemlerden başlayan arkeolojik verilerini geri dönülmez bir şekilde tahrip edecekti.

Bodrum Kalesi, Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu’nun 7.03.1986 tarih ve 2031 sayılı kararıyla “anıtsal yapı” (kültür varlığı) olarak tescil edilmiş, yine aynı kurulun 3.07.1987 tarih ve 3492 sayılı kararıyla üzerinde bulunduğu alan, “1.derece arkeolojik sit alanı” ilan edilmiştir. Kalenin özel konumu nedeniyle burada Milattan önceki yıllardan başlayarak, Halikarnassos’un en önemli yapılarının (saray, tapınak vb.) yer aldığı bilinmektedir. Aslında bu nedenle, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca ve Yüksek Kurul’un 658 sayılı ilke kararı çerçevesinde 1.derece arkeolojik sit alanında temelleri olan yeni yapı yapılması mümkün değildir.

27 Mart 2018 tarihinde, arkeoloji, mimarlık tarihi ve sanat tarihi uzmanlık alanlarını kapsayan üç kişilik bir Bilirkişi Kurulu kalede yaptığı keşfe ve yasal mevzuata dayanarak “kale içinde yeni bir müze yapılmasından vazgeçilmesi ve öneri projede gerekli revizyonlar yapılarak, yeni müze yapılması yönündeki çabaların Kale dışındaki bir alanda yoğunlaştırılması” yönünde görüş bildirmiştir.

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Bilirkişi raporuna yaptığı itiraz ve TMMOB’nin rapora ve Bakanlık itirazına ilişkin beyanı sonrasında, 4 Ekim 2018 tarihinde Muğla 2.İdare Mahkemesi Heyeti oybirliği ile “Bodrum Kalesi Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon, Teşhir-Tanzim ve Mühendislik Projeleri Yapımı” adlı proje hakkında Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun verdiği kararlarda “hukuka uyarlık bulunmadığı” sonucuna varmış, “dava konusu işlemin iptaline” karar vermiş ve “yürütmeyi durdurmuştur”.

Bu önemli ve bundan sonraki Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu kararlarına yapılan itirazlara emsal oluşturması gereken karar, Bodrum Kalesi’ni geriye dönüşü olmayan büyük bir tahribattan kurtarmıştır. Ancak şimdi yeni müzenin yapılması için gereken arsanın tahsisi konusunda görev, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ve tabii Muğla ve Bodrum’daki yerel yönetimlere düşmektedir. 2003 tarihli Bodrum Koruma Amaçlı Revizyon ve İlave İmar Planı’nda Kumbahçe’de Sualtı Arkeoloji Müzesi için bir alan ayrılmış idi. Halen bir ortaokula tahsis edilmiş bu alanın tekrar Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tahsis edilmesi ve yeni Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi için bu arsada bir yarışma açılmasını Bakanlığımızdan ve Belediyelerimizden talep etmekteyiz.